ارتودنسی دندان چیست؟
ارتودنسی دندان یکی از شاخه‌های تخصصی دندانپزشکی است که به تشخیص، پیشگیری و اصلاح نامرتبی دندان‌ها و ناهنجاری‌های فکی می‌پردازد. واژه ارتودنسی از دو ریشه یونانی گرفته شده است: ortho به معنی «صاف و درست» و odont به معنی «دندان».
متخصص ارتودنسی (ارتودنتیست) پس از گذراندن دوره عمومی دندانپزشکی، آموزش تخصصی لازم را دریافت می‌کند تا بتواند مشکلات پیچیده فکی و دندانی را درمان کند.
چرا به ارتودنسی دندان نیاز داریم؟ مزایای ارتودنسی
فواید ارتودنسی تنها محدود به زیبایی لبخند نیست، بلکه اثرات مثبت زیادی بر سلامت دهان و کیفیت زندگی دارد:
بهبود ظاهر لبخند و افزایش اعتمادبه‌نفس
ارتقای سلامت دهان و دندان؛ مرتب بودن دندان‌ها مسواک و نخ دندان را آسان‌تر کرده و احتمال پوسیدگی و بیماری لثه را کاهش می‌دهد.
جویدن و گفتار بهتر؛ مشکلات فکی می‌توانند جویدن غذا و حتی صحبت کردن را دشوار کنند.
پیشگیری از عوارض آینده؛ درمان نکردن ناهنجاری‌های فکی ممکن است به درد مفصل گیجگاهی–فکی، ساییدگی غیرطبیعی دندان‌ها و حتی مشکلات تنفسی منجر شود.
افزایش کیفیت زندگی اجتماعی؛ لبخند مرتب و سالم می‌تواند روابط اجتماعی و رضایت فرد از زندگی را بهبود بخشد.
انواع ارتودنسی دندان
انتخاب نوع درمان به سن بیمار، شدت مشکل، شرایط اقتصادی و سبک زندگی بستگی دارد:
1. بریس فلزی ثابت (سنتی):
مقاوم‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش، مناسب برای مشکلات پیچیده.
2. بریس سرامیکی یا همرنگ دندان:
ظاهر کمتر جلب توجه‌کننده، هزینه بالاتر، استحکام کمتر.
3. بریس لینگوال (پشت دندانی):
کاملا نامرئی، اما تمیز کردن دشوارتر و احتمال تاثیر موقت بر تکلم.
4. ارتودنسی نامرئی (اینویزیلاین):
پلاک‌های شفاف متحرک، مناسب برای مشکلات خفیف تا متوسط، قابل برداشتن.
5. ارتودنسی متحرک ساده:
بیشتر برای کودکان با مشکلات ساده دندانی.
مراحل درمان ارتودنسی
مشاوره و معاینه اولیه:بررسی دندان‌ها، فک‌ها، رادیوگرافی و قالب‌گیری.
نصب دستگاه ارتودنسی:ممکن است کمی فشار یا حساسیت ایجاد شود.
ویزیت‌های منظم:معمولا هر ۴ تا ۸ هفته.
مدت زمان درمان:۱۸ تا ۳۰ ماه، بسته به شدت مشکل.
مرحله نگهداری (ریتینر):استفاده از ریتینر برای جلوگیری از بازگشت دندان‌ها ضروری است.
مراقبت‌های لازم در طول درمان ارتودنسی
1. پرهیز از خوردن غذاهای سفت و چسبنده مانند آجیل و آدامس
2. مسواک زدن دقیق و استفاده منظم از نخ دندان یا واترجت
3. مراجعه منظم به متخصص برای تنظیم و کنترل درمان
عوارض احتمالی ارتودنسی
1. زخم یا حساسیت موقت دهان
2. احتمال تحلیل خفیف ریشه دندان‌ها در برخی بیماران
3. مشکلات لثه‌ای یا بازگشت مجدد نامرتبی در صورت عدم استفاده صحیح از ریتینر
البته این عوارض با مراقبت مناسب و پیگیری منظم به حداقل می‌رسند.
هزینه ارتودنسی دندان
هزینه ارتودنسی بسته به نوع دستگاه، میزان مشکل، موقعیت جغرافیایی و تخصص دندانپزشک متفاوت است. بهترین راه، مشاوره حضوری با متخصص ارتودنسی است.
نتیجه‌گیری
ارتودنسی تنها یک درمان زیبایی نیست؛ بلکه روشی برای ارتقای سلامت دهان، بهبود عملکرد جویدن و گفتار، و افزایش اعتمادبه‌نفس است. با انتخاب صحیح روش درمانی و پیگیری توصیه‌های متخصص، می‌توانید از یک لبخند سالم و پایدار لذت ببرید.
